Η Κρίση των Ιμίων (Ιανουάριος 1996)

20 χρόνια μετά

Παρά την ιστορική, πολιτική, γεωστρατηγική και διπλωματική σημασία της κρίσης των Ιμίων, οι πηγές που είναι διαθέσιμες στην δημόσια σφαίρα είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Είκοσι ακριβώς χρόνια μετά την κρίση, και με εξαίρεση ελάχιστα βιβλία (Σημίτης 2005: 55-98, Λυμπέρης 1997, 2014, Κουρής 2009, Πρετεντέρης 1996: 141-194, Έλλις και Ιγνατίου 2009, Κούρκουλας 1998, Μίχας και Αδαμόπουλος 2006,  Παούνης 2013) η βιβλιογραφία για τα Ίμια είναι σχεδόν ανύπαρκτη, ενώ η επιστημονική έρευνα δεν έχει ασχοληθεί συστηματικά με την κρίση αυτή.

Η σημαντικότερη ίσως διαθέσιμη πηγή υλικού για το συγκεκριμένο θέμα είναι οι τηλεοπτικές εκπομπές – δημοσιογραφικές έρευνες και ζωντανές εκπομπές διαλόγου – που μεταδόθηκαν από το 2001 και μετά, και στις οποίες μίλησαν ή εμφανίστηκαν σχεδόν όλοι οι πρωταγωνιστές (αλλά και πολλοί δευτερεύοντες παράγοντες) της κρίσης: υπουργοί, διπλωμάτες, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, μέλη αποστολών και ειδικών δυνάμεων, συγγενείς θυμάτων, αναλυτές, πανεπιστημιακοί, βουλευτές και στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης – τόσο από την Ελλάδα όσο και από άλλες εμπλεκόμενες χώρες και οργανισμούς.

Με την προφανή σημείωση ότι δεν κρίνω ή επικροτώ την ποιότητα ή δημοσιογραφική επάρκεια του υλικού που διατίθεται εδώ, κάθε μία από τις εκπομπές αυτές περιλαμβάνει σημαντικές μαρτυρίες και πρωτογενές υλικό, και – ελλείψει συστηματικής ακαδημαϊκής έρευνας – στο σύνολο τους μας δίνουν μία αρκετά ενδελεχή εικόνα (α) του τί συνέβη, (β) των βασικών αφηγημάτων των πρωταγωνιστών, καθώς επίσης και το πού συγκλίνουν ή αποκλίνουν, (γ) μία σειρά από πιθανές ερμηνείες και εκτιμήσεις για τα αίτια, γεγονότα και επιπτώσεις της κρίσης.

Το υλικό αυτό – σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα βιβλιογραφία, τα σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής και πιθανές πρωτογενείς πηγές (π.χ. πολιτικά, στρατιωτικά ή διπλωματικά αρχεία) – μπορεί και πρέπει να αποτελέσει τη βάση για μία οργανωμένη, συστηματική και επιστημονικά άρτια συζήτηση. Υποδείξεις σχετικά με άλλο σχετικό υλικό που εκδόθηκε ή μεταδόθηκε από τα ΜΜΕ και δεν παρατίθεται εδώ (και είναι διαθέσιμο στο σύνολο του – π.χ. όχι αποσπάσματα εκπομπών) είναι ευπρόσδεκτες.

Το κίνητρο για την πρωτοβουλία αυτή ήταν ότι παρά την πάροδο 20 ολόκληρων ετών από την κρίση του 1996, ο δημόσιος διάλογος σχετικά με το θέμα εξακολουθεί να γίνεται με όρους συναισθηματικής και πολιτικής φόρτισης, συχνά χωρίς γνώση των απλών γεγονότων, και να επικεντρώνεται στην ευθύνη συγκεκριμένων προσώπων, ενώ η κρίση των Ιμίων μπορεί να αποτελέσει μία πολύτιμη περιπτωσιολογική μελέτη για μία σειρά από θέματα – από τους μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων και την μετάβαση κυβερνητικής εξουσίας το 1996 μέχρι τον ρόλο των ΜΜΕ και την χάραξη της ευρύτερης εξωτερικής πολιτικής.

ΡΓ – 30 Ιανουαρίου 2016

Τηλεοπτικές Εκπομπές (με χρονολογική σειρά):

1) Φάκελοι [Mega] (Α. Παπαχελάς), 2001

===
2) Έρευνα [Mega] (Π. Τσίμας), 01/02/2006

===
3) Η Μηχανή του Χρόνου [Alpha] (Χ. Βασιλόπουλος), 03/02/2007

https://www.youtube.com/watch?v=UT7M0OjbPCk

===
4) Νέοι Φάκελοι [ΣΚΑΙ] (Α. Παπαχελάς), 02/2008

===
5) Ζούγκλα (1) [Alter] (Μ. Τριανταφυλλόπουλος), 27/03/2008

===
6) Ζούγκλα (2) [Alter] (Μ. Τριανταφυλλόπουλος), (03/04/2008?)

https://www.youtube.com/watch?v=hr_AQ476LTY

https://www.youtube.com/watch?v=xRLMbRobJ9Q

===
7) Αθέατος Κόσμος (1) [Alter] (Κ. Χαρδαβέλλας), 13/10/2009

===
8) Αθέατος Κόσμος (2) [Alter] (Κ. Χαρδαβέλλας), 20/10/2009

===
9) Αθέατος Κόσμος (3) [Alter] (Κ. Χαρδαβέλλας), 27/10/2009

===
10) Τομές στην Επικαιρότητα [TV100] (Π. Σαββίδης), 01/2016

===

11) Συνεδρίαση στη Βουλή, 31/01/1996 (απόσπασμα)

===
Αμοντάριστο Υλικό:

Α. Ντινόπουλος: Ίμια (1996) – To αμοντάριστο τηλεοπτικό υλικό